Anthonis van Dyk

Opis dokumentu

Anthonis van Dyk - wydany w ramach serii Kunstgeschichte in Einzeldarstellungen opis życia i twórczości flamandzkiego malarza epoki baroku, znanego głównie jako autora portretów Antona van Dycka (1599-1641), w opracowaniu austriackiego historyka sztuki, dziennikarza i dramaturga Emila Schaeffera (1874-1944). Materiał tekstowy dotyczący życia i twórczości artysty został uzupełniony czarno-białymi ilustracjami wybranych dzieł malarza wraz z ich szczegółowymi opisami. Anton van Dyck pochodził z Antwerpii. Utalentowany syn zamożnego kupca i słynnej hafciarki miał możliwość rozpoczęcia edukacji malarskiej. Początkowo trafił pod opiekę Hendricka van Balena. Mając zaledwie 16 lat, otworzył swoją własną pracownię i szybko zyskał lokalne uznanie. Talent młodego malarza nie uszedł uwadze cieszącego się już wówczas światową sławą Petera Rubensa. W 1618 r. młody Anton otrzymał tytuł mistrzowski, a protekcja Rubensa zapewniła mu szereg zleceń na obrazy o tematyce religijnej. Powstały one jeszcze pod silnym wpływem Rubensa, choć widoczne są już w nich charakterystyczne cechy twórczości van Dycka, związane z kolorystyką czy oświetleniem planu. W 1621 r. van Dyck przeniósł się na kilka lat do Włoch, gdzie miał okazję studiować dzieła najwybitniejszych malarzy renesansu. Szczególnie zainspirowali go Tycjan i Correggio i to ich twórczość wywarła najsilniejszy wpływ na jego indywidualny styl, który ujawnił się w malarstwie portretowym. Artysta wielokrotnie tworzył obrazy o tematyce religijnej czy mitologicznej, ale zasłynął przede wszystkim jako ceniony portrecista. Van Dyck stworzył typ portretu arystokratycznego, który wywarł ogromny wpływ nie tylko na późniejsze europejskie malarstwo portretowe, ale i na modę, a nawet sposób bycia przedstawicieli wyższych sfer. Przynależność do elit na obrazach van Dycka dominowała nad indywidualnymi cechami. Po powrocie do Niderlandów w 1627 r. van Dyck został zasypany zleceniami. Podjął wówczas pracę dla dworu arcyksiężnej Izabeli. Mimo ogromnego sukcesu, jaki odniósł w ojczyźnie, w 1632 r. van Dyck przeniósł się do Anglii na zaproszenie brytyjskiego monarchy. Van Dyck spędził ostatnie lata życia, pracując na rzecz angielskiego dworu. Artysta cieszył się tak ogromnymi względami króla Karola I, że otrzymał nawet tytuł szlachecki. Stworzył imponującą kolekcję portretów rodziny królewskiej. W tym okresie van Dyck ukończył również cykl szkiców portretowych sławnych ludzi, opublikowany w 1636 r. pod tytułem "Ikonografia van Dycka". Dzieło to uznaje się za prekursorskie, ponieważ przypominało charakterem wynalezioną dwa wieki później fotografię. Niepokoje w Anglii związane z mającą wkrótce wybuchnąć wojną domową sprawiły, że u schyłku życia van Dyck podjął kolejne podróże. W tym okresie w Paryżu doszło do spotkania artysty z Janem Kazimierzem, wtedy jeszcze księciem, a wkrótce królem Polski. Powstało wówczas kilka portretów przyszłego władcy. W trakcie jednej z podróży van Dyck ciężko zachorował. Zmarł w Londynie w 1641 r.