An die Landleute. Von einem Landmanne

Opis dokumentu

Ulotka agitacyjna wydana przez Niemiecka Partię Postępową przed wyborami do Reichstagu w 1881 r. Kampania wyborcza 1881 skupiała się, co widać także na przykładzie ulotki, na kwestiach fiskalnych – podatkach i cłach ochronnych. Bismarck, dążąc do rozwoju niemieckiej produkcji, obłożył w latach 1878/79 towary importowane, jak żelazo, skóry, tkaniny, olej opałowy, używki (herbata, kawa, tytoń) wysokim cłami. Negatywnym efektem ubocznym, na którym skupiają się wydawcy ulotki, był wzrost cen na te towary, przy czym realne pensje pozostały bez zmian. Winą za ten stan rzeczy należy, według  autorów, obarczyć posłów Partii Konserwatywnej, którzy zaaprobowali podwyższone cła (pruska ustawa zasadnicza zapewniała parlamentowi kontrolę nad budżetem, a także wymagała jego zgody dla podwyższenia podatków oraz wprowadzenia w życie każdej nowej ustawy). Autorzy odnoszą się także do wprowadzonego przez Bismarcka korzystnego dla niemieckich rolników cła na zagraniczne zboże, zwracając uwagę, iż wzrostu cen zbożna nie należy wiązać z tym cłem, ale z nieurodzajem we Francji, Anglii i innych krajach zachodnich. Jednocześnie powracają do dawnego antagonizmu między liberalizmem a konserwatyzmem, akcentując, iż liberalny oznacza „samodzielnie myślący”, zaś konserwatywny „zachowawczy”. Zachowawczość niemieckich konserwatystów ma polegać na ich tęsknocie do „dawnego porządku”, przy czym postępowcy zwracają uwagę, iż ten dawny porządek był korzystny tylko dla wąskiej grupy społecznej, natomiast oznaczał ucisk chłopa i mieszczanina, gdyż wiązał się z pańszczyzną, przywiązaniem chłopa do ziemi i skupieniem szkolnictwa w rękach Kościoła.

[Teka z drukami ulotnymi (m.in. nadbitki, rozporządzenia, ulotki, weksle, afisze), sygn. DŻS 15 a/1. Dokumenty zakupione przez Bibliotekę Elbląską, pochodzą z kolekcji Tomasza Spionka].