Allgemeine Geschichte der Jesuiten von dem Ursprung ihres Ordens bis auf gegenwärtige Zeiten […] Vierter Band

Opis dokumentu

Allgemeine Geschichte der Jesuiten von dem Ursprung ihres Ordens bis auf gegenwärtige Zeiten (Zurych, 1792) – ostatni, czwarty tom, wydanej na przestrzeni 1780-1792 publikacji, opisującej historię Towarzystwa Jezusowego (jezuitów) - męskiego papieskiego zakonu apostolskiego, założonego przez baskijskiego rycerza, św. Ignacego Loyolę (1491-1556), a zatwierdzonego przez papieża Pawła III w 1540 roku. Autorem materiału jest niemiecki historyk, dziennikarz, publicysta i wydawca Peter Philipp Wolf (1761-1808). Opracowanie powstało na podstawie bogatego zbioru dokumentów i pism na temat jezuitów, zgromadzonych w Bibliotece Miejskiej w Zurychu. Czterotomowa publikacja opisuje historię jezuitów od czasów najdawniejszych po czasy współczesne autorowi opracowania. Rozwój Towarzystwa Jezusowego nastąpił niezwykle szybko przysparzając wiele dobra Kościołowi. W sposób wybitny zaznaczyli jezuici swoją obecność już na Soborze Trydenckim. Podstawą reguły zakonu Loyola uczynił surowe posłuszeństwo dogmatom i prawu kościelnemu, wyrzeczenie się wszelkiej wolności osobistej, bezgraniczne zaufanie do Kościoła i papieża, w myśl hasła: Sentire cum Ecclesia (Zawsze z Kościołem). Jezuici byli kaznodziejami i spowiednikami władców. W czasach kontrreformacji opanowali szkolnictwo średnie i wyższe. Wykazywali niezwykłą gorliwość w duszpasterstwie robotników, występując nieraz w roli trybunów ludowych.Często zmieniali miejsce zamieszkania, żyli w oderwaniu państw i narodów. Jezuicki kosmopolityzm napotykał na zdecydowany sprzeciw monarchii absolutnych. Pod naciskiem wielu rządów, papież Klemens XIV w 1773 roku zarządził kasatę zakonu. Za zgodą carycy Katarzyny II zakon przetrwał jedynie na terenie Rosji do chwili gdy Pius VII w 1814 roku przywrócił istnienie zakonu w całym Kościele. Jezuici dali Kościołowi 1 papieża, 43 kardynałów, 5 patriarchów, 87 arcybiskupów i 269 biskupóworaz 50 świętych i 180 błogosławionych. Na niniejszy czwarty tom składają się kolejne trzy księgi (XIV-XVI). Księga XIV odnosi się do sposobów wykonania i realizacji breve Dominus ac Redemptor papieża Klemensa XIV, na terenie Niemiec i innych państw europejskich, natomiast księga XV charakteryzuje sytuacją zakonu na terenie Rosji. Papieskie breve, podpisane pod presją polityczną wrogich Kościołowi dworów panujących w Europie, znosiło oficjalnie i formalnie Towarzystwo Jezusowe we wszystkich krajach. Zostało ono następnie odczytane wszędzie z wyjątkiem Prus oraz ziem wcielonych do Rosji wskutek pierwszego rozbioru Polski. Caryca Katarzyna II, manifestując swoją niezależność od papiestwa, nie zgodziła się na proklamowanie na podległych jej ziemiach owego kasacyjnego breve, stąd jezuici w Rosji nigdy nie ulegli kasacie. Ostatnia XVI księga charakteryzuje następstwa i konsekwencje kasaty Towarzystwa Jezusowego oraz działania i starania zmierzające bezpośrednio do wskrzeszenia działalności zakonu. Materiał uzupełnia obszerna bibliografia pism i dokumentów dotyczących Towarzystwa Jezusowego.