Allgemeine Geschichte der Jesuiten von dem Ursprung ihres Ordens bis auf gegenwärtige Zeiten […] Dritter Band

Opis dokumentu

Allgemeine Geschichte der Jesuiten von dem Ursprung ihres Ordens bis auf gegenwärtige Zeiten (Zurych, 1791) - trzeci z czterech tomów, wydanej na przestrzeni 1780-1792 publikacji, opisującej historię Towarzystwa Jezusowego (jezuitów) - męskiego papieskiego zakonu apostolskiego, założonego przez baskijskiego rycerza, św. Ignacego Loyolę (1491-1556), a zatwierdzonego przez papieża Pawła III w 1540 roku. Autorem materiału jest niemiecki historyk, dziennikarz, publicysta i wydawca Peter Philipp Wolf (1761-1808). Opracowanie powstało na podstawie bogatego zbioru dokumentów i pism na temat jezuitów, zgromadzonych w Bibliotece Miejskiej w Zurychu. Czterotomowa publikacja opisuje historię jezuitów od czasów najdawniejszych po czasy współczesne autorowi opracowania. Rozwój Towarzystwa Jezusowego nastąpił niezwykle szybko przysparzając wiele dobra Kościołowi. W sposób wybitny zaznaczyli jezuici swoją obecność już na Soborze Trydenckim. Podstawą reguły zakonu Loyola uczynił surowe posłuszeństwo dogmatom i prawu kościelnemu, wyrzeczenie się wszelkiej wolności osobistej, bezgraniczne zaufanie do Kościoła i papieża, w myśl hasła: Sentire cum Ecclesia (Zawsze z Kościołem). Jezuici byli kaznodziejami i spowiednikami władców. W czasach kontrreformacji opanowali szkolnictwo średnie i wyższe. Wykazywali niezwykłą gorliwość w duszpasterstwie robotników, występując nieraz w roli trybunów ludowych.Często zmieniali miejsce zamieszkania, żyli w oderwaniu państw i narodów. Jezuicki kosmopolityzm napotykał na zdecydowany sprzeciw monarchii absolutnych. Pod naciskiem wielu rządów, papież Klemens XIV w 1773 roku zarządził kasatę zakonu. Za zgodą carycy Katarzyny II zakon przetrwał jedynie na terenie Rosji do chwili gdy Pius VII w 1814 roku przywrócił istnienie zakonu w całym Kościele. Jezuici dali Kościołowi 1 papieża, 43 kardynałów, 5 patriarchów, 87 arcybiskupów i 269 biskupóworaz 50 świętych i 180 błogosławionych. Na niniejszy trzeci tom składają się kolejne cztery księgi (X-XIII). Księga X opisuje dzieje jezuitów w Portugali, w czasie rządów premiera markiza de Pombala (wł. Sebastião José de Carvalho e Melo). Księga XI kreśli historię zakonu w XVIII wieku w Hiszpanii, na Malcie oraz w Królestwach Neapolu, Sycylii i Księstwie Parmy. Kolejna, XII księga prezentuje historię i działalność jezuitów na terenie Francji w XVIII stuleciu. Ostatnia XIII księga trzeciego tomu przedstawia okoliczności, które doprowadziły do zamknięcia przez papieża Klemensa XIV w 1772 roku kolegium jezuickiego w Rzymie, a następnie wszystkich ich domów i kościołów w krajach papieskich. Ostatecznym ciosem było brewe Dominus ac Redemptor , w którym papież uginając się pod presją polityczną zniósł oficjalnie, formalnie Towarzystwo Jezusowe we wszystkich krajach. Sposób przeprowadzenia kasaty zakonu określiła powołana 13 sierpnia 1773 specjalna kongregacja kardynałów i konsultorów do wykonania brewe kasacyjnego, ustanowiona przez papieża, która 18 sierpnia 1773 wydała odpowiednie szczegółowe pismo. Klemens XIV w brewe kasacyjnym zastrzegł jego ważność i moc wykonawczą na określonym terenie od decyzji monarchy panującego w danym kraju.