Aegineticorum Liber

Opis dokumentu

Aegineticorum Liber (Berlin, 1817) - pierwsza opublikowana praca niemieckiego filologa klasycznego i jednego z założycieli archeologii klasycznej i historii antyku Karla Otfrieda Müllera (1797-1840), dzięki której autor już po trzech semestrach studiów uzyskał tytuł doktora (na podstawie dwóch pierwszych rozdziałów) na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie. Książka prezentuje historię wyspy Egina (stgr. Αἴγινα Aigina; ngr. Αίγινα ) – greckiej wyspy w Zatoce Sarońskiej, należącej do archipelagu Wysp Sarońskich. Według mitologii greckiej nazwa wyspy pochodzi od imienia nimfy Ajginy (Egina, Aegina), córki boga Asoposa, uwiedzionej przez Zeusa, który zabrał ją na wyspę, zmieniając przy tym jej nazwę. Urodziła mu ona syna Ajakosa (Eaka) - pierwszego króla wyspy i dziadka trojańskiego bohatera Achillesa, który na cześć matki przywrócił wyspie nazwę Aegina. Znaleziska archeologiczne w Kolonie (niedaleko stolicy wyspy) datowane na 3000 r. p.n.e., dowodzą, że była ona zamieszkana już w okresie neolitycznym. Później władali nią Minojczycy, a po nich Dorowie. Karl Otfried Müller urodził się 28 sierpnia 1797 roku w Brzegu. Od 1808 roku uczęszczał do gimnazjum w rodzinnym mieście, po czym w 1814 roku zaczął studiować we Wrocławiu filologię, filozofię, historię nowożytną, języki orientalne (hebrajski i syryjski), matematyką i botanikę. We Wrocławiu słuchał wykładów Heinricha Steffensa (1773-1845) i Ludwiga Friedricha Heindorfa (1774-1816), który zainteresował go starożytnością. W 1816 r. przeniósł się na uniwersytet do Berlina, gdzie studiował m.in. u Augusta Böckha (1785-1867), który był głównym przedstawicielem nurtu antykwaryczno-historycznego – tzw. filologii rzeczowej (niem. Sachphilologie), kładącej nacisk na badania empiryczne. Po trzech semestrach otrzymał tytuł doktora i wrócił do Wrocławia, gdzie pracował jako nauczyciel w gimnazjum Maria-Magdalene-Gymnasium. W tym czasie napisał książkę „Orchomenos und die Minyer” (1820), w której próbował odzyskać prehistoryczny rodowód historii Grecji z mitycznych przekazów. Pracą tą, która była pierwszą częścią zaplanowanego na wiele tomów dzieła chciał się habilitować we Wrocławiu, ale dzięki pośrednictwu Böckha otrzymał w 1819 roku stanowisko profesorskie na Uniwersytecie w Getyndze, gdzie nauczał przez następne dwadzieścia lat (1819-1839). W 1823 roku uzyskał profesurę zwyczajną oraz członkostwo w Pruskiej Akademii Nauk. Jego zadaniem na nowym profesorskim stanowisku było uczenie filologii, mitologii, a także archeologii, w której to dziedzinie nie miał żadnego doświadczenia. W związku z powyższym zapewniono mu studiowanie przez dwa i pół miesiąca zbiorów antycznych w Dreźnie, gdzie poznał m.in. Johanna Samuela Erscha, do którego „Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Knute” napisał liczne artykuły. W lecie 1822 roku otrzymał urlop na podróż badawczą, która prowadziła do Holandii, Anglii i Francji. W 1825 roku został kustoszem zapoczątkowanego przez Christiana Gottloba Heyne’a (1729-1812) zbioru odlewów gipsowych w bibliotece w Getyndze, w 1831 członkiem senatu uczelni i przewodniczącym naukowej komisji egzaminacyjnej w Królestwie Hanoweru, a w 1832 roku otrzymał tytuł radcy dworu. W 1836 roku został członkiem korespondencyjnym Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium. W 1839 roku uzyskał urlop na uczelni i wyjechał w podróż badawczą do Włoch i Grecji. W 1840 roku prowadził prace w Atenach, na Peloponezie, a później brał udział w wykopaliskach w Delfach. Pracował w ruinach świątyni Apollina, gdzie badał inskrypcje. Podczas prac w upale osłabł z sił i musiał przerwać badania. Osłabiony odwiedził jeszcze wyrocznię Trofonisa w Labadei. Czuł się coraz gorzej i z trudem dotarł do Teb, skąd został przetransportowany do Aten, gdzie zmarł 1 sierpnia 1840 roku. Müller zajmował się wieloma aspektami historii i kultury antycznej - od religii i mitologii, przez archeologię i filologię, po filozofię i prawo. Opracował wyjątkowo precyzyjne prace z zakresu starożytnej topografii, kartografii i geografii. Jego zainteresowanie naukowe skupiały się na Grecji, lecz zajmował się również Etruskami, Rzymianami, Egipcjanami, a nawet Indianami. W I poł. XIX w. uważany był za jednego z najważniejszych badaczy starożytności na terenie Niemiec. Jego najważniejszym dziełem było „Geschichten Hellenischer Stämme und Städte” (1820-1824), które przedstawiało historię kultury cywilizacji starożytnej Grecji, łącząc metody historyczne i badania mitów. Z kolei „Prolegomena zu einer wissenschaftlichen Mythologie” (1825) dała początek naukowym badaniom mitów.