Adam Smiths […] Teorie der sittlichen Gefühle übersetzt, vorgeredet und hin und wieder kommentirt von Ludwig Theodul Kosegarten […]

Opis dokumentu

Niemieckojęzyczny przekład Teorii uczuć moralnych szkockiego myśliciela, filozofa i ekonomisty Adama Smitha (1723-1790) opublikowany w 1791 roku w Lipsku. Autorem tłumaczenia opatrzonego komentarzem jest Ludwig Gotthard Kosegarten (1758-1818) - profesor i rektor na uniwersytecie w Greifswaldzie, teolog, pastor i poeta. Nazwisko Adama Smitha (1723-1790) najczęściej przywoływane jest w kontekście gospodarki wolnorynkowej. Jego Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów położyły podwaliny pod ekonomię klasyczną.Dokonania Smitha były podstawą do wyodrębnienia przez angielskiego ekonomistę Davida Ricarda (1772-1823) ekonomii jako osobnej dziedziny nauki. Jego prace są jednymi z najbardziej znanych i cenionych opracowań na temat gospodarki rynkowej, kapitalizmu i liberalizmu. Należy jednak podkreślić, że przez większość pracy twórczej Smith poświęcał się rozważaniom filozoficznym.Teoria uczuć moralnych związana jest z problematyką etyczną, psychologią moralności i koncentruje się na analizie sympatii, jako regulatora zachowań w relacjach międzyludzkich w obrębie życia społeczno-gospodarczego. Opisując proces wydawania sądów moralnych dotyczących zachowania cudzego i własnego, Smith opierał się na pojęciach sympatii (współodczuwania) i wyobraźni. Przedstawił także koncepcję bezstronnego obserwatora, która tłumaczyła możliwość wydawania ocen moralnych abstrahujących od partykularnych egoistycznych potrzeb i własnej sytuacji, zakładając potrzebę odniesienia się do okoliczności danego czynu i wyrażania aprobaty, lub jej braku, z punktu widzenia wyobrażonego bezstronnego obserwatora. Empatia miała wedle Smitha odgrywać centralną rolę przy budowie własnej koncepcji etycznej i to koncepcji etycznej związanej z myśleniem w kategoriach ekonomicznych. Koncepcja ta stanowi trwały wkład Smitha do filozofii moralnej.