Actum dramaticum de impia pietate Caiphae et consiliis contra Iesum conspicua ipso soteriorum die anno MDCCXIX a quibusdam athenaei thorunensis civibus habendom, publico hoc programmate, de pontificatu Iudaeorum non principatu, indicunt rector [...]

Opis dokumentu

Rozprawa okolicznościowa, której autorem jest Johann Arnd, profesor Toruńskiego Gimnazjum Akademickiego, towarzysząca wystawieniu głośnego Actum dramaticum de impia pietate Caiphae. Arnd obficie korzysta ze studium Johna Seldena De synedriis et prefecturis juridicis veterum Ebraeorum, wydanym w latach 1650-1655 w celu przeciwstawienia się pewnym ideom prezbiteriańskim zaczerpniętym z judaizmu. Głównym zadaniem, jakie stawia sobie toruński autor, jest zaprzeczenie przekonaniu, jakoby Kajfasz, który (co zostaje kilkukrotnie powtórzone) niechlubnie zapisał się na kartach historii poprzez skazanie na śmierć Jezusa, był jednocześnie przewodniczącym Sanhedrynu i najwyższym kapłanem. Podążając za angielskim źródłem, przywołując źródła biblijne i talmudyczne, autor kreśli m.in. tradycję powstania żydowskiego Sanhedrynu. Wywodzi jej powstanie od pierwszej rady zwołanej przez Mojżesza za namową jego teścia, Jetry, co zapisane jest na kartach biblijnej Księgi Wyjścia. Rada ta miała władzę decyzyjną i sądowniczą. Jednak nie ci sami obejmowali funkcje kapłańskie, a nawet nie przedstawiciele najpotężniejszych rodów stawali się „prezbiterami”, lecz mężowie wypróbowani, sprawiedliwi, nauczyciele mądrości. Swój wywód kontynuuje, przytaczając kolejne argumenty za rozdzielnością funkcji sądowniczych i kapłańskich w judaizmie, co w konsekwencji doprowadza go z powrotem do postaci Kajfasza, który w roku śmierci Jezusa pełnił urząd arcykapłana, nie zaś przewodniczącego Sanhedrynu. W zakończeniu rozprawy profesor zwraca się do wszystkich obecnych podczas przedstawienia z prośbą o przychylność dla aktorów. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. Pol.8.III.651 -Pol.8.III.744.

Projekt „Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie starodruków Biblioteki Elbląskiej” w ramach programu MKiDN Kultura cyfrowa 2019. „Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury”.