Światkowski, Jerzy (1928-2019) - organizator powojennego elbląskiego harcerstwa

Autor: Beata Gadomska | Data dodania: 28.11.2019

Urodził się 24 stycznia 1928 roku w miejscowości Skępe (powiat toruński), zmarł 20 marca 2019 roku w Elblągu. W kwietniu 1941 roku został wywieziony wraz z rodziną na przymusowe roboty do Niemiec, w okolice Elbląga, do miejscowości Myślęcin. Jak wielu Polaków w tamtych czasach pracował u niemieckiego bauera. Po wyzwoleniu jego rodzina została w Myślęcinie. O tym, że Jerzy Światkowski znalazł się w Elblągu, zdecydował przypadek. Do Myślęcina, gdzie znajdował się utworzony przez Rosjan magazyn żywca, na inspekcję zasobów bydła przybył komendant wojenny Elbląga, pułkownik Nowikow. Ponieważ młody Światkowski znał dobrze język niemiecki, zaproponował Jerzemu pracę w komendanturze wojskowej w charakterze tłumacza. Funkcję tłumacza pełnił jednak krótko. Gdy do miasta przybyła Morska Grupa Operacyjna, przyłączył się do niej. Został powołany przez komendanta Straży Portowej, porucznika Antoniego Hellmanna, do oddziału patrolującego i chroniącego ważniejsze obiekty miejskie. Już 28 marca 1945 roku w Elblągu zamieszkali jego najbliżsi i była to pierwsza kompletna polska rodzina w Elblągu. Szybko Jerzy Światkowski zaangażował się w prace społeczno-organizacyjne, związane również z kształceniem. Założył w Elblągu pierwszą drużynę harcerską, która otrzymała imię Tadeusza Kościuszki. Drużyna działała przy Szkole Podstawowej nr 2. Chcąc nadrobić wojenne zaległości w edukacji, rozpoczął naukę w świeżo otwartym gimnazjum i liceum. W 1952 roku otrzymał od ówczesnych władz nakaz pracy w Nowej Hucie. Do wyjazdu jednak nie doszło, ponieważ Jerzy Światkowski zachorował na gruźlicę. Chorował przez kilka lat. Gdy doszedł do siebie, podjął naukę w Technikum Budowy Maszyn na wydziale budowlanym (dziś Technikum Mechaniczne), następnie pracował na pół etatu w Centralnym Biurze Projektów jako kreślarz. Inwentaryzował stare budynki i odtwarzał ich stan faktyczny. Potem pracował w „Zamechu” jako budowlaniec i należał do komisji, która zajmowała się wyrabianiem legitymacji służbowych. Później zatrudnił się w Przedsiębiorstwie Budownictwa Rolniczego. W 1957 roku uzyskał tytuł podharcmistrza, a rok później został komendantem Elbląskiego Hufca ZHP. Funkcję tę pełnił do 1962 roku. W drugiej połowie lat 60. był zastępcą komendanta hufca ZHP. Jerzy Światkowski organizował kolonie i obozy w różnych częściach kraju, m.in. w okolicach Nowego Targu, Słupska, Sopotu, na Warmii i Mazurach, w okolicach Karpacza, Krynicy i w innych miejscowościach, również za granicami kraju – w Czechosłowacji i ZSRR. Zainicjował też powstanie Harcerskiego Klubu Sportowego. W 1960 roku zorganizował wielki zlot braci harcerskiej w Suchaczu. Swoją pasję do harcerstwa dzielił z rodziną – żona Urszula pracowała z zuchami, dzieci – Ola, Janusz i Leszek również byli harcerzami. Gdy na początku roku 1994 narodził się pomysł utworzenia Koła Pionierów Elbląga, Jerzy Światkowski zaangażował się całym sercem w tę inicjatywę. Wszedł w skład wyłonionego Zarządu Koła, wkrótce też został jego Prezesem. Zadaniem Koła było m.in. organizowanie wycieczek i spotkań opłatkowych. Wkrótce zaczęto zapraszać Pionierów na uroczystości miejskie, a chorych członków odwiedzano w domach. Działacze Koła prowadzili kronikę, publikowali wspomnienia w mediach i spotykali się z młodzieżą, by uczyć żywej historii. Koło przestało istnieć w 2013 roku. Jerzy Światkowski spoczął na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Agrykola w Elblągu.

Bibliografia: Historia Elbląga, Tom V, cz. 2, oprac. zbiorowe pod red. A. Grotha, Gdańsk 2005; „Koło Pionierów Elbląga. Księga jubileuszowa”, pod red. A. Grotha, R. Tomczyka, W. Krasowskiego, Elbląg 2005, „Zmarł Jerzy Światkowski” https://www.portel.pl/spoleczenstwo/zmarl-jerzyswiatkowski/110753;