Stolarowicz, Ryszard Stanisław (1950–2014) – elbląski działacz NSZZ „Solidarność”

Urodził się 6 listopada 1950 roku w Elblągu, zmarł 25 lutego 2014 roku w Elblągu. W roku 1969 ukończył Technikum Mechaniczne w Elblągu. Absolwentem Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, na Wydziale Administracyjnym został w roku 1997. Pochodził z rodziny robotniczej, w latach 1967–1968 był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej, a w latach 1970–1972 Koła Młodzieży Wojskowej. W latach 1969–1991 pracował w Zakładach Mechanicznych Zamech im. gen. Karola Świerczewskiego w Elblągu jako formierz, następnie suwnicowy i mistrz. Był uczestnikiem strajku, który został zorganizowany w Zakładzie Mechanicznym Zamech dnia 17 czerwca 1976 roku,  a także wielu kolejnych, jakie się tam odbyły. W roku 1980, w dniach 20–31 sierpnia współorganizował strajk rotacyjny, był członkiem Komitetu Strajkowego. Od września 1980 roku został członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, od października 1980 roku członkiem Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność. W dniach 14–15 grudnia 1981 roku uczestniczył
w strajku okupacyjnym, był członkiem Komitetu Strajkowego. Dnia 16 grudnia 1981 roku uczestniczył w spotkaniu założycielskim w salce katechetycznej przy kościele św. Mikołaja w Elblągu, był współzałożycielem Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność (z Antonim Borowskim, Józefem Gburzyńskim, Leszkiem Brosiem, Kazimierzem Kacickim, Leszkiem Fedakiem), a także współzałożycielem podziemnej struktury NSZZ Solidarność (z grupą ok. siedemdziesięciu przedstawicieli elbląskich zakładów pracy, uczestników spotkania), w latach 1982–1988 był członkiem Tymczasowego Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ Solidarność (z Edmundem Krasowskim). Organizował lokale, transport, dostawę sprzętu i materiałów poligraficznych, kolportował (wspólnie z Ryszardem Kozłem, Stanisławem Tomusiakiem, Adamem Jaśkiewiczem, Wincentym Kiezikiem, Janem Beredą, Leonem Lachowiczem, Kazimierzem Derkowskim, Jerzym Kosaczem, Barbarą Kurek, Wiesławą Anielą Grudzińską) podziemne pisma lokalne, m.in. „Zwyciężymy”, „Opornik Elbląski”, „Goniec Wojenny”, również podziemne wydawnictwa ogólnopolskie, m.in. „Wiadomości Dnia”, „Tygodnik Mazowsze”. W latach 1982–1985 udostępniał swoje mieszkanie na magazyn podziemnej prasy, a w latach 1984–1985 organizował działalność wydawniczą, pracę zespołu redakcyjnego i kolportażowego (wspólnie z Joanną Stasiak, Andrzejem Dębskim, Anną Szaran, Zdzisławem Leszczakiem, Józefem Gburzyńskim); wydawca (z E. Krasowskim). Był redaktorem, autorem i drukarzem Biuletynu Informacyjnego Tymczasowego Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ Solidarność. W dniu 12 października 1985 roku został aresztowany i osadzony w areszcie Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Elblągu, następnie w Zakładzie Karnym w Barczewie, w Areszcie Śledczym w Elblągu. W styczniu 1986 roku został zwolniony z pracy. Z aresztu wypuszczono go 5 lutego 1986 roku. W latach 1986–1989 był bezrobotny, bez możliwości znalezienia pracy zgodnej z kwalifikacjami. W roku 1986 przeszukano jego mieszkanie, otrzymał zakaz wyjazdu z kraju. Dnia 22 września 1986 roku na mocy amnestii Sąd Rejonowy w Elblągu warunkowo umorzył prowadzone wobec niego postępowanie karne. W latach  1986–1989 był suwnicowym, następnie formierzem w Zamechu. W sierpniu 1988 roku współorganizował strajk na Wydziale Odlewni, w którym wzięła udział część załogi. Od czerwca 1989 roku został członkiem Komitetu Obywatelskiego Solidarność przy Lechu Wałęsie. Był współorganizatorem i uczestnikiem spotkań przedwyborczych, akcji plakatowych i ulotkowych przed wyborami 4 czerwca 1989 roku. W latach 1989–1997 był członkiem NSZZ Solidarność, od października 1989 roku delegatem na kolejne Walne Zebrania Delegatów, przewodniczącym Zjazdu, członkiem Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ Solidarność, w latach 1989–1991 przewodniczącym Komisji Zakładowej, w latach 1990–1991 członkiem prezydium Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ Solidarność. W latach 1990–1994 pełnił funkcję radnego Miasta Elbląg z listy KO. W latach 1991–1998 był członkiem Porozumienia Centrum, w latach 1991–1993 dyrektorem Wydziału Wojewódzkiego Biura Pracy w Urzędzie Wojewódzkim w Elblągu, w latach 1994–1998 dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Elblągu. W latach 1998–2002 był członkiem Akcji Wyborczej Solidarność. 1998–2003 dyr. Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Elblągu. Od 1999 radny pow. elbląskiego-ziemskiego z listy PC. Od 2004 prezes Zarządu Północnej Agencji Handlowej Społem Sp. z o.o. Od 2005 członek PiS. Od 2008 członek Zarządu Towarzystwa Rozwoju Rozgłośni Radiowej Radio El w Elblągu. Dnia 1 marca 2014 roku został pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Przezmarku, k. Elbląga.

Bibliografia:  „Biogramy. Kwestionariusz ankiety pt. Encyklopedia Solidarności. Opozycja antykomunistyczna w Polsce 1976–1989”. Wydawca Stowarzyszenie „Pokolenie” w Katowicach.  Ankieter Andrzej Kapuściński, data wywiadu 22.09.2009 r.; Strona internetowa Instytutu Pamięci Narodowej „Encyklopedia Solidarności” –  encysol.pl, Biogram Ryszarda Stanisława Stolarowicza, autor Andrzej Kapuściński, ostatnia modyfikacja 20.08.2013 r.;  K. Nawrocki „Zarys historii NSZZ Solidarność Regionu Elbląskiego (1980–1989)”, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku,  Gdańsk 2010;  K. Nawrocki „Wokół Elbląskiej Solidarności. Dokumenty”,  Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku. Gdańsk 2011; K. Nawrocki „Elbląskie inicjatywy antysystemowe w pierwszym roku stanu wojennego (13 grudnia 1981–12 stycznia 1983 roku)”. Czasopismo „Pamięć i Sprawiedliwość” nr 10/1 (17) str. 371–385, artykuł dostępny w kolekcji cyfrowej: bazhum.muzhp.pl, wyd. Muzeum Historii Polski;  K. Nawrocki, „Studium przypadku. Opór społeczny wobec władzy komunistycznej w woj. Elbląskim (1976–1989)”, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu, Oddział w Gdańsku. Elbląg-Gdańsk 2014.