Pilecki, Giedymin (1903–1967) – duchowny katolicki
Ur. 14 II 1903 r. w Brodziszczach, pow. Wołożyn, diec. wileńska, w rodzinie Ludwika i Marii z Pileckich. Kształcił się w prywatnej tajnej szkole, gimnazjum realnym w Oszmianie i gimnazjum przy Seminarium Duchownym w Wilnie, gdzie w 1923 r. uzyskał maturę. W l. 1923–1929 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym i na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Był prezesem studenckiego koła teologów. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 V 1929 r. w Wilnie z rąk abpa Romualda Jałbrzykowskiego. Wikariusz i prefekt w Widzach k. Brasławia. Zaangażowany w Akcję Katolicką. Od 18 V 1934 r. proboszcz parafii Chołchło k. Mołodeczna, w tym samym roku proboszcz w Gródku w dek. wiszniewskim, a od 1936 r. w Hruzdowie k. Podstaw. W 1939 r. wizytator archidiecezjalny Akcji Katolickiej. Od XI 1939 r. proboszcz w Hermaniszkach k. Lidy, a od 1944 r. w Porudominie k. Turgiel. Po wybuchu wojny zaangażowany w działalność konspiracyjną w Armii Krajowej. Od 1941 działał w Związku Walki Zbrojnej. W 1942 r. zorganizował w Hermaniszkach tajną drukarnię w porozumieniu z okręgowym Biurem Informacji i Propagandy AK. Wydawał podziemne pisma: „Świt Polski”, „Echa Leśne”, organ Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej „Biuletyn Informacyjny”, „Ostatnie Wiadomości” oraz pismo dla kapelanów wojskowych „Sursum Corda”. Autor broszury O rycerskości w narodzie (1944 r.). Jego działalność wydawniczą ochraniał specjalny oddział wartowniczy Armii Krajowej. Organizował tajne nauczanie. Odprawiał msze polowe dla oddziałów partyzanckich. Udzielał schronienia Żydom i radzieckim partyzantom. Żydom wystawiał fałszywe metryki chrztu. W l. 1943–1944 dziekan Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej w stopniu majora, a następnie podpułkownika. Działał pod pseudonimami „Długosz” i „Kazimierz”. Kapelan 19. dywizji Armii Krajowej i oddziałów partyzanckich. W wyniku denuncjacji aresztowany przez NKWD. W radzieckim łagrze więziony od 11 II 1945 r. do XII 1948 r. Po zwolnieniu powrócił do Polski i zamieszkał u rodziny w Bydgoszczy. W 1949 r. inkardynowany do diec. warmińskiej. Od 23 II 1949 r. wikariusz parafii św. Katarzyny w Kętrzynie, a od VIII 1949 r. w parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Olsztynie. Aresztowany 12 XII 1949 r. przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem działalności antypaństwowej. Przez 15 miesięcy przetrzymywany w aresztach śledczych w Olsztynie, Łęczycy i Łodzi. Po uwolnieniu od 31 III 1951 r. tymczasowy administrator samodzielnej placówki duszpasterskiej w Brzegach (Nebrowo Wielkie). Administrator parafii św. Brunona w Bartoszycach od 1 IX 1953 r., a od 24 V 1954 r. parafii św. Mikołaja w Elblągu. Dziekan dekanatu elbląskiego i malborskiego. Kontynuował odbudowę staromiejskiego kościoła św. Mikołaja. Sprowadził do Elbląga siostry karmelitanki bose i klaryski od wieczystej adoracji. 29 IX 1960 r. otrzymał godność kanonika rzeczywistego Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście. Odznaczony przez Rząd RP m.in. Srebrnym (14 VII 1944 r.) i Złotym (1955 r.) Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Armii Krajowej. W 1958 r. odmówił przyjęcia krzyża oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. 7 XII 1967 r. zginął w wypadku samochodowym w Gutkowie k. Olsztyna. Spoczywa na elbląskim cmentarzu Agrikola.
Bibliografia: W. Ziemba, Wspomnienie pośmiertne. Ś.p. ks. Giedymin Pilecki, Warmińskie Wiadomości Diecezjalne 2 (1969), s. 59–60; M. Józefczyk, Elbląg i okolice 1937–1956. Chrześcijaństwo w tyglu dwu totalitaryzmów, Elbląg 1998, s. 162, 164, 167–169; Słownik biograficzny kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście, red. J. Guzowski, Olsztyn 1999, s. 135–136; W. Zawadzki, Życie religijne w Elblągu w latach 1945-1992, w: Historia Elbląga t. V (1945–1975), część 2. Społeczeństwo, kultura, wyznania i rozwój przestrzenny, red. A. Groth, Gdańsk 2005, s. 177–181, 183–187; A. Kopiczko, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1945-1992, Część 2. Słownik, Olsztyn 2007, s. 224-225; B. Szwedo, Ks. Giedymin Pilecki (1903-1967), Nasza Służba 11 (2019), s. 11.
