Mund, Johann Georg

Autor: dr Joanna Szkolnicka | Data dodania: 02.07.2013

Johann Georg Mund urodził się 4 stycznia 1774 r. w Toruniu. Jego ojciec - kupiec i ławnik zmarł w 1781 r. W 1784 r. Johann Georg rozpoczął naukę w tamtejszym gimnazjum. 13 maja 1791 został immatrykulowany na uniwersytecie w Lipsku, gdzie studiował prawo, a także filologię i matematykę. W 1794 przeniósł się do Halle, gdzie nauczał w tamtejszym renomowanym pedagogium. W październiku 1804 otrzymał Mund posadę w nowo utworzonym instytucie wychowawczym dla chłopców w Jankowie koło Gdańska (tzw. Conradinum). W 1809 r. został powołany na stanowisko rektora Gimnazjum Elbląskiego. Decyzja ta została przez elbląski magistrat podjęta już w 1806 r., zwłoka wyniknęła z faktu stacjonowania w mieście wojsk francuskich i zaanektowania przez nich budynku gimnazjum oraz mieszkania rektora na lazaret. Do Elbląga Mund przybył w lipcu tegoż roku, obowiązki rektora podjął w sierpniu (wtedy też do użytku oddano pomieszczenia gimnazjum, które remontowane przez rok od sierpnia 1808 r.). W momencie objęcia przez Munda funkcji rektora, do szkoły uczęszczało 152 uczniów, podzielonych na sześć klas. Zatrudnionych było natomiast dziewięciu nauczycieli. Już w pierwszym roku swej pracy rektor Mund wprowadził nowe przepisy szkolne, jako że wprowadzone w 1756 r. były przestarzałe. Próbował także złożyć przy Gimnazjum szkolę przygotowawczą, jednakże bez skutku. Przełomową nowością było natomiast wprowadzenie w regularnych zajęć sportowych (1813) oraz lekcji śpiewu. Za kierownictwa Munda elbląskie Gimnazjum ukończył m. in. późniejszy burmistrz Elbląga – Adolph Pillips (w 1830 r.). W 1837 r. uczniowie i nauczyciele Gimazjum brali aktywny udział w obchodach 600lecia założenia Elbląga – święto uczczono m. in. popisem oratorskim oraz śpiewami. Troską Munda jako wychowawcy było szczególnie wciągnięcie rodziców do procesu nauczania i wychowania oraz dbałość o to, by szkoła i dom rodzicielski mówiły w tych kwestiach jednym głosem. Mund kładł również nacisk na rozluźnioną, częściowo za sprawą wojen napoleońskich i związanych z nimi trudnych dla miasta czasów, dyscyplinę i upadek obyczajów. Nowy rektor usiłował także przeciwdziałać obniżającemu się poziomowi nauczania, spowodowanemu m. in. przyjmowaniem nowych uczniów w trakcie roku szkolnego oraz dopuszczaniem do nauki w Gimnazjum chłopców bez wystarczających wiadomości i umiejętności. Sytuacji tej próbował Mund zaradzić m. in. utworzeniem wzmiankowanej szkoły przygotowawczej, który to plan ostatecznie spełzł na niczym (dopiero w 1822 powstała z inicjatywy kantora Döringa, nauczającego także śpiewu w gimnazjum, szkoła prywatna, której zadaniem było przygotowanie uczniów do edukacji gimnazjalnej. Merten zabiegał także o u władz miejskich o poprawę uposażenia nauczycieli, upatrując w tym ich motywacji i chęci do poświęcania się pracy pedagogicznej. Jednocześnie w latach dwudziestych-czterdzistych ważyła się kwestia statusu Gimnazjum w sensie jej podległości władzom miejskim lub państwowym. Ostatecznie budynek szkoły wraz z przyległościami przeszedł na własność państwa, które w zamian sprawować miało nad placówką patronat. W opisywanym okresie Gimnazjum otrzymywało wiele dowodów wsparcia od elbląskich mieszczan, głownie w postaci darów, m. in. do biblioteki (sam remont gimnazjum możliwy był także dzięki ofiarom mieszkańców). W 1811 r. filantrop Richard Cowle podarował placówce przyrządy matematyczne i fizyczne po zmarłym szwagrze Pott’cie, najbardziej jednak profitowała szkoła z powstałej na mocy testamentu Cowle’a fundacji (Pott-Cowlesche Stiftung) (na mocy zapisu testamentu zatrudniono w gimnazjum nauczyciela angielskiego). Życie prywatne Munda nie było wolne od osobistych tragedii. Nie cieszył się on nigdy dobrym zdrowiem. Pod koniec lat trzydziestych zaczął tracić wzrok, aż w końcu utracił go całkowicie. Ożenił się bardzo późno, bo w wieku 66 lat, z Amalie Caroline Krüger, która otoczyła go na starość opieką. Wcześniej, bo w 1822 r., zmarła tragicznie jego siostra (utonęła wraz z przyjaciółką podczas kąpieli w miejscowości wypoczynkowej Cranz). Mund przeszedł na emeryturę w 1844 r. (już wcześniej musiał, wskutek słabnącego wzroku, część swych obowiązków przekazać innym nauczycielom). Zmarł w 1852 r. i został pochowany na cmentarzu przy kościele Bożego Ciała. Literatura: Merz J. A., Johann George Mund: Ein Lebensbild, Elbing 1855 Volckmann E., Das städtische Gymnasium zu Elbing, Elbing 1882 Mund J. G., Das sechste hundertjährige Jubiläum der Stadt Elbing..., Elbing 1837, Zu der öffentlichen Prüfung der Schüler des Gymnasiums zu Elbing, Elbing 1830

Na zdjęciu kartka z zeszytu ucznia Petera Rempela, który pobierał nauki w Gimnazjum Elbląskim w początkowym okresie sprawowania przez Munda funkcji rektora.