Karpiński, Józef (1921-1977) - muzyk

Autor: Beata Gadomska | Data dodania: 28.11.2019

Urodził się w 1921 roku we Lwowie, zmarł w czerwcu 1977 roku w Elblągu. Został pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Agrikola. Po ukończeniu Instytutu Muzycznego im. Klementyny Nowowiejskiej we Lwowie pracował jako skrzypek w orkiestrze Polskiego Teatru Dramatycznego w tym mieście. 1 września 1945 roku rozpoczął pracę w Państwowym Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego w Katowicach, najpierw jako skrzypek, a następnie jako dyrygent. W kolejnych latach był kierownikiem muzycznym i dyrygentem w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Do Elbląga przybył w 1951 roku. Założył Społeczne Ognisko Muzycznego, a funkcję dyrektora Państwowej Podstawowej Szkoły Muzycznej w Elblągu zaczął sprawować od 1 lutego1952 roku. Zabiegał o wysoki poziom kadry nauczycielskiej. Dzięki jego zarządzaniu szkoła szybko stała się znana w Elblągu i województwie. Powstały dwie orkiestry smyczkowe, a wkrótce rozpoczął także działalność chór. W 1954 roku szkolna orkiestra liczyła 42 osoby, a trzygłosowy chór 90 osób. Orkiestra uświetniała swymi koncertami ważniejsze uroczystości o charakterze państwowym i lokalnym, wykonując ambitny repertuar. Ze sceny wybrzmiewał: Moniuszko, Rossini, Suppe, Chopin, Paderewski, Dworzak, Brahms – w instrumentacji i opracowaniu Józefa Karpińskiego. W 1957 roku, po rozpadzie prowadzonego przez Franciszka Muchę zespołu orkiestry symfonicznej, Józef Karpiński zorganizował zespół pod nazwą Miejska Orkiestra Symfoniczna im. Feliksa Nowowiejskiego, który jednak szybko musiał przerwać swoją działalność z powodu braku finansowania. W roku 1960 przystąpił do realizacji widowisk sceniczno-muzycznych z udziałem solistów: uczniów, członków szkolnej orkiestry i chóru oraz zespołu baletowego (który działał w ramach Społecznego Ogniska Muzycznego pod kierownictwem Zofii Trzosalskiej). Powstało wiele widowisk, m.in.: „Baśń zimowa” (1960 r.), „Czarodziejska piosenka” (1961 r.), „Ania w królestwie Neptuna” (1962 r.) „We wrzosowym królestwie” (1964 r.). Widowiska te, zwane „operami dziecięcymi”, podbijały serca elblążan, a dzięki audycjom radiowym i telewizyjnym rozsławiały szkołę także poza województwem. Mało kto wie, że Józef Karpiński ułożył melodię elbląskich kurantów. Po raz pierwszy ich dźwięk zabrzmiał o godz. 12.00, dnia 23 października 1975 roku, oczywiście z wieży Urzędu Miejskiego. „Melodię wybrać miał i odpowiednio zaaranżować Józef Karpiński, dyrektor budowanej obok ratusza Szkoły Muzycznej. Karpiński szukał choćby fragmentu z opery Haendla, skomponowanej w 1737 roku dla Elbląga, lecz dzieła nie odnaleziono. W końcu wybrany został jeden z tańców skomponowanych przez Piotra z Drużna (Petrusde Drusina, ok. 1560-1611), elbląskiego i gdańskiego organistę i kompozytora. Stosowny fragment znaleziono w Tabulaturze Jana z Lublina (Kraśnik, 1540) i zaaranżowano na kuranty”. Dzięki staraniom Józefa Karpińskiego wybudowana została nowa siedziba szkoły, wcześniej nauczanie odbywało się w różnych miejscach miasta. Szkoła budowana w latach 1972–77, została oddana do użytku na kilka miesięcy przed śmiercią dyrektora. Józef Karpiński pełnił funkcję jej dyrektora przez 25 lat. Elblążanie nie zapomnieli o nim i jego dokonaniach. Jego imię nosi sala koncertowa w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych w Elblągu, a po ulicach miasta jeździ tramwaj nr 406, którego jest patronem. W 30. rocznicę śmierci dyrektora Karpińskiego na dawnym budynku szkolnym przy ul. Kosynierów Gdyńskich (dziś plebania parafii św. Brunona) odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jego osobie.

 

Bibliografia: Juliusz Marek, 23 października 1975 – elbląskie kuranty, Truso.TVhttps://www.truso.tv/wiadomosci/37218,23-pazdziernika-1975-elblaskie-kuranty; Leksykon Kultury Warmii i Mazur http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/J%C3%B3zef_Karpi%C5%84ski;