Gross, Johann Benjamin

Johann Benjamin Groß

urodził się 12 września 1809 r. w Elblągu. Był synem dzwonnika. Jego dwaj bracia byli również muzykami: jeden skrzypkiem, drugi pianistą. Ojciec zadbał o to, aby synowie otrzymali wykształcenie muzyczne – Johann Benjamin Groß gry na wiolonczeli uczył się w Berlinie. Miał zaledwie 15 lat, gdy otrzymał pierwszą posadę – w orkiestrze teatru królewskiego w Berlinie. Już w młodości rozpoczął karierę jako podróżujący wirtuoz wiolonczeli. W 1832 r. przybył do Lipska, pojawiał się często na koncertach jako solista i wykonywał własne kompozycje. W Lipsku poznał Roberta Schumanna. Wiosną 1833 r. Groß opuścił Lipsk i w lipcu tego roku został wiolonczelistą w prywatnym kwartecie barona Carla Eduarda von Liphardt w Rathshof niedaleko Dorpatu (dzisiaj Tartu – Estonia). W Dorpacie prowadził chór męski, dla którego skomponował wiele utworów. Po rozwiązaniu kwartetu w 1835 r. podróżował z koncertami po miastach basenu Morza Bałtyckiego. Jesienią 1836 r. wrócił do Lipska (tam muzykował m.in. z Felixem Mendelssohnem-Bartholdy), ale jeszcze w tym roku wznowił trasę koncertową. Występował m.in. w Weimarze, Erfurcie, Magdeburgu, Norymberdze i Monachium. W 1837 r. wyjechał do St. Petersburga, gdzie postanowił pozostać dłużej Przyjął posadę pierwszego wiolonczelisty orkiestry cesarskiej, jednocześnie otrzymał posadę kameralisty i profesora muzyki w liceum. W St. Petersburgu zyskał szacunek i stał sie nauczycielem syna cesarza. W wieku 38 lat otrzymał prawo do emerytury. Ostatni udokumentowany koncert Großa miał miejsce na początku 1848 r. We wrześniu 1848 r. Johann Benjamin Groß umarł na cholerę. Pozostawił po sobie utwory, głównie na wiolonczelę, m.in. cztery koncerty wiolonczelowe, duet na dwie wiolonczele, ewentualne wiolonczelę i bas lub wiolonczelę i gitarę, cztery kwartety, utwory dydaktyczne na wiolonczelę i pieśni. Zbiór jego znanych dzieł dochodzi do opusu 43., jednak nie wszystkie dzieła zostały odkryte. Hamburski kompozytor i krytyk muzyczny F. H. Thrun napisał z okazji śmierci Großa: „On grał tak, jak komponował: perfekcyjnie, poetycko, sensownie”. Do początku XX wieku Johann Benjamin Groß wspominany był we wszystkich encyklopediach muzycznych. W północnych Niemczech uchodził za jednego z największych wiolonczelistów swoich czasów.