Gotsch, Gottfried

Gotsch Gottfried (ur. 8.10.1724 w Elblągu, zm. 1795 tamże). Zajmuje wśród elbląskich kronikarzy i historyków pozycję wyjątkową. Był synem elbląskiego farbiarza. Sam także wyuczył się tego rzemiosła, w 1743 został czeladnikiem. Następnie wyruszył w dwuletnią czeladniczą wędrówkę, a po powrocie odziedziczył ojcowską farbiarnię. Począwszy od 1757r, był członkiem nowomiejskiego sądu. W czasie pruskiej zwierzchności nad Elblągiem został rajcą miejskim i inspektorem budownictwa. W czasie sprawowania tej funkcji Gotsch administrował rozbiórką części miejskich fortyfikacji. Michael G. Fuchs w swoim opracowaniu Beschreibung der Stadt Elbing und ihres Gebietes in topographischer, geschichtlicher und statistischer Hinsicht dwuznacznie ocenia rolę Gotsch’a stwierdzając, iż na skutek podjętych przez niego kroków (m. in. rezygnacji z publicznej licytacji cegieł i materiału budowlanego, jak miało to zwyczajowo miejsce w takich wypadkach) do miejskiego budżetu nie wpłynęło tyle zysków, ile należało się spodziewać. 1784 r. przeszedł na emeryturę. W swoich dziejopisarskich pracach zajmował się głównie historią Nowego Miasta. Jego pierwszym dziełem był Journal der vorgefallenen Unterdrückungen, so die Neustadt Elbing von E. E. Rath von Anno 1757 bis Ausgang des 1762, Jahres hat leyden und erdulden müssen, nebst einiger Veränderungen und Vorfällen der neuen Stadt, unparteisch entworfen von Gottfried Gotsch, I. Teil. Praca ta znalazła swoją kontynuację w następnych dziesięciu tomach, a zapiski doprowadzone zostały do 1772 r. W międzyczasie, a także już po ukończeniu wyżej wymienionej kroniki gromadził dokumenty, teksty przywilejów i wszelki inny materiał historyczny, który wykorzystał później do stworzenia historii elbląskiego Nowego Miasta, zatytułowanej Versuch einer Geschichte der Neuen Stadt Elbing, zusammengetragen von Gottfried Gotsch, Rathmann der Neuen Stadt Elbing. Pierwsza część ukazała się w 1771 i obejmowała dzieje Nowego Miasta od 1355 do 1477. Kolejne siedem tomów opisujących lata 1478 do 1759 wychodziło w latach 1772-1791. Praca ta, składająca się w sumie z 14 tomów (każdy z nich liczył od 800 do 1000 stron) uchodziła według Max’a Toeppen’a za najobszerniejszą elbląską kronikę, jaka kiedykolwiek powstała. Kroniki Gotsch’a są przede wszystkim świadectwem niezadowalających stosunków, jakie panowały między Starym a Nowym Miastem. Mieszkańcy Nowego Miasta wnosili często skargi i zażalenia przeciw mieszkańcom Starego Miasta, wszczynali przeciwko nim procesy, co doprowadzało z kolei do eskalacji wzajemnej niechęci. Gotsch w swoich pracach uchodzić chce za bezstronnego kronikarza, jednak już same tytuły jego dzieł dowodzą, iż stał on po stronie nowomieszczan, reprezentując przekonanie, iż są oni dyskryminowani i ciemiężeni.

Literatura: Podlech A., Elbinger Autoren und Literatur aus fünf Jahrhunderten, "Elbinger Hefte", nr 1/1976, s. 29 Fuchs M. G., Beschreibung der Stadt Elbing und ihres Gebietes in topographischer, geschichtlicher und statistischer Hinsicht, t. 1, Elbing 1818

Na ilustracji ratusz Nowego Miasta Elbląga, wzniesiony 1624, spłonął 1806.