Brost, Erich - rzecznik polsko-niemieckiego pojednania

Erich Brost (1903-1995), urodził się w Elblągu. Jego ojciec pracował w stoczni Schichaua jako mechanik, matka była krawcową. Państwo Brost mieli jeszcze jednego syna – starszego o trzy lata od Ericha Curta. W 1915 r. rodzina Brost przeniosła się do Gdańska. Miasto to na zawsze pozostało Erichowi Brostowi szczególnie drogie. Po ukończeniu szkoły (Gimnazjum ś.ś. Piotra i Pawła) wyuczył się zawodu księgarza. Książka, prasa i słowo pisane były największa pasją Ericha Brosta, w dużej mierze za sprawą ojca. W wielu dziewiętnastu lat w gazecie „Danizger Volksstimme” opublikował swój pierwszy artykuł. W tym samym czasie rozpoczęła się jego młodzieńcza polityczna aktywność: zaangażował się w działalność ruchu robotniczego w Gdańsku. Wówczas poznał Ericha Ollenhauer’a – późniejszego przewodniczącego SPD. W latach 1935 – 1936 był posłem z ramienia SPD w Volkstagu – parlamencie Wolnego Miasta Gdańska. Jako poseł aktywnie występował przeciwko NSDAP, m. in. postulując zniesienie traktowania rocznicy Machtübernahme jako dnia świątecznego. W 1936 ożenił się ze swoją młodzieńczą miłością - Margarete Ortmann (1904-1966). W 1939 razem wyemigrowali z powodu grożącego Brostowi jako zdrajcy narodu niemieckiego aresztowania. Brost na emigracji przebywał początkowo w Szwecji, jednak wskutek prowadzonej przez to państwo uległej polityki wobec III Rzeszy nie wolno mu było prowadzić publicznej działalności. Na przełomie 1939/40 osadzono go na trzy miesiące w ośrodku dla internowanych i oskarżono o przekazywanie Brytyjczykom informacji o zbrodniach nazistowskich w Polce oraz o pomoc w nawiązywaniu kontaktów ruchu oporu w Niemczech z emigracją. Po tym fakcie wydalono go do Finlandii. Erich Brost usilnie starał się o pozwolenie na osiedlenie w Anglii, pod koniec 1942 r. udało mu się uzyskać wizę, także dzięki poręczeniu polskiego rządu emigracyjnego. Osiedlił się wraz z żoną w Londynie i otrzymał pracę w niemieckojęzycznej sekcji BBC. W 1945 zdecydował się wyjechać do Niemiec. Z ramienia brytyjskich władz okupacyjnych pracował w niemieckich gazetach (Koelnischer Kurier i Ruhr-Zeitung) oraz „German News Service“ (z którego później powstała Niemiecka Agencja Prasowa – dpa) oraz w hamburskiej rozgłośni radiowej. W 1947 został redaktorem Neue Ruhr-Zeitung. Równocześnie angażował się politycznie, jako przedstawiciel SPD w Sojuszniczej Radzie Kontroli Niemiec. Wkrótce Erich Brost, musiał zdecydować, któremu ze swych dwóch zajęć: polityce czy dziennikarstwu chce poświęcić się całkowicie. Wybrał to ostatnie. W listopadzie 1947 r. otrzymał licencję na prowadzenie własnego dziennika – był to Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ), największa niemiecka gazeta regionalna. Odchodząc ze swojego stanowiska politycznego, zaoferował je Willemu Brandtowi – późniejszemu kanclerzowi Niemiec. Nie zrezygnował jednak z politycznych kontaktów, w gronie jego znajomych byli m. in. Helmut Schmidt i Helmut Kohl. Przyjaźnił się też z Polakami, szczególnie wywodzącymi się z Gdańska. Mimo wyraźnych socjaldemokratycznych sympatii, Brost stał na straży neutralności WAZ. Jego zasadą, przejętą jeszcze w BBC było oddzielanie informacji od komentarza, zaś jego mottem: „Trzeba być poinformowanym, by móc żyć”. Gazeta, prowadzona według jego wyobrażenia, poza byciem rzeczową i rzetelną, miała być też interesująca oraz łatwa w odbiorze. W 1966 zmarła na raka żona Brosta – Margarete. Osiem lat później ożenił się ponownie – ze swoją długoletnią sekretarką i współpracownicą Anneliese Brinkman. Erich Brost był przez lata rzecznikiem polsko – niemieckiego pojednania, agitował za przyjęciem Polski do struktur UE. Jeszcze za jego życia, w 1991 r. powstał Erich-Brost-Institut für internationalen Journalismus (Europejski Instytut Dziennikarstwa im. Ericha Brosta) z siedzibą w Dortmundzie. Od 1996 przyznawana jest gdańska nagroda i. E. Brosta, którą honorowane są osoby i inicjatywy służące polsko – niemieckiemu porozumieniu. Dotychczasowi laureaci to: 1996-Związek Pomorsko-Kaszubski, 1997 – Stefan Chwin, 1998 -Szczepan Baum i Ryszard Semka – gdańscy architekci (nagrodzony projekt dotyczył odbudowy Starego Miasta w Elblągu), 1999 – centrum badań Europy Wschodniej na uniwersytecie w Bremie, 2001-Wspólnota Kulturowa „Borussia” w Olsztynie, 2003 – partnerstwo miast Brema i Gdańsk. Nazwę pochodząca od nazwiska Ericha Brosta – Brostiana nosi warszawska seria wydawnicza, obejmująca książki traktujące o stosunkach polsko-niemieckich. Erich Brost zmarł 8 października 1995 w Essen, krótko przed swoimi 92 urodzinami. Jego imieniem nazwano pawilon wybudowany na dachu dawnej kopalni węgla Zeche Zollverein w Essen (zabytku techniki wpisanego na światową listę Unesco). Pamięci Brosta poświęcona jest również tablica wmurowana na dziedzińcu Elbląskiego Muzeum Archeologiczno-Etnograficznego.