Baerholz, Daniel - elbląski poeta barokowy

Daniel Baerholz – barokowy poeta. Urodził się 5 lipca 1641 w Elblągu jako syn tutejszego bursztynnika. Jego ojciec (również Daniel) musiał być nie tyle zwykłym rzemieślnikiem, co artystą w swej profesji, gdyż zlecono mu wykonanie prezentu dla królowej Marii Ludwiki Gonzagi. Daniel Baerholz Młodszy uczęszczał do Gimnazjum w mieście rodzinnym. Między dziesiątym a siedemnastym rokiem życia uczęszczał do szkoły w Słupsku (w tym czasie umarli oboje jego rodzice). W 1660 rozpoczął edukację w gimnazjum w Gdańsku. Po upływie trzech latach zapisał się na uniwersytet w Królewcu, a następnie w Wittenberdze. Po ukończeniu studiów pracował najprawdopodobniej jako nauczyciel domowy w Lubece. W 1666 Baerholz został przyjęty w poczet towarzystwa językowego „Elbschwanenorden” („Bractwo Łabędzi Elby”) w Wedel. W szeregach stowarzyszenia znany był pod imieniem „Philoklyt” (poetycki przydomek przybierał sobie każdy członek). Każdemu z członków przysługiwał również dyplom i godło – elblążanin otrzymał jasnobłękitną wstęgę z wyszytym na niej złotymi literami imieniem „Philoklytus” Z prowadzonych w „Elbschwanenorden” comiesięcznych dysput (wydanych później drukiem przez założyciela Stowarzyszenia – poetę i pastora Johanna Rista), wynika iż Baerholz brał udział w majowym dyskursie w 1663 r. na temat „Najszlachetniejszy wynalazek dla całego świata”, opowiadając się za magnetem (jego oponentem był m. in. inny elblążanin Gottfried Zamehl – „Almesius”, który za taki wynalazek uznał młyn). Daniel Baerholz był też członkiem hamburskiego towarzystwa „Deutschgesinnte Genossenschaft”, gdzie występował pod przydomkiem „Łagodnego”. W 1668 osiadł w Marburgu (dotarł tam podróżując poprzez Lubekę i Hamburg, co opisuje w swojego rodzaju literackim pamiętniku „Wein-Monat” ). W Marburgu studiował na tamtejszym uniwersytecie. Jednocześnie parał się edukowaniem arystokratów: hrabiów von Solms – Wilhelma Moritza i Friedricha Magnusa oraz Karla Ludwiga hrabiego von Wied. W 1670 r. Baerholz został członkiem kolejnego stowarzyszenia językowo – literackiego – „Pegnesischer Blumenorden”. Gdy dwaj jego uczniowie - panowie von Solms wyruszyli w tym samym roku w podróż do Szwajacarii, Daniel Baerholz powrócił do Elbląga, gdzie objął stanowisko sekretarza. 1672 został wysłany do Szwecji, by pertraktować w sprawie przedłożonego Królestwu przez Elbląg żądania odszkodowania za szwedzką okupację, kontrybucje i inne straty. Cel ten najprawdopodobniej nie został osiągnięty, gdyż w latach późniejszych miasto nadal wysyłało poselstwa do Szwecji. Sama podróż trwała od 20 lipca 1672 do 18 czerwca 1673 i przebiegła nie bez zakłóceń. Pod Piloną napadnięty został statek, którym podróżował sekretarz, natomiast już w Sztokholmie spłonęło mieszkanie, w którym się zatrzymał oraz zmarł towarzyszący Baerholzowi poseł. W drodze powrotnej do Elbląga poeta zachorował i musiał zatrzymać się w Gdańsku. Po powrocie do miasta ożenił się 22 sierpnia 1673 z Reginą Caspar i dzięki temu małżeństwu szybko zdobył kolejne szczeble społecznego awansu – w 1677 został mianowany Notarius Cancelleriae (pierwszym sekretarzem), w 1685 dostał się do rady Miejskiej. Zmarł 25 czerwca 1692. Jego utwory to m. in.: Balthis Oder Etlicher an dem Belt weidenden Schäffe des Hochlöbl. Pegnesischen Bluhmen Ordens. Teutscher Gedicht Drey Theile in sich haltend ... Und allen der Teutschen Poesie Liebhabern anitzo zum Nutzen und Ergötzen mitgetheilet; Hochzeitliches Freuden-Fest/ welches Der Donau-Schäfer Hylas mit der schönen Amaryllis den 28. Augustmonat dieses 1667. Jahrs an dem Norischen Pegnitz-Fluß feyerlich begangen; Traeu-schuldigster Dank Dem Hoch-Edlen und Weltbereuehmten Ruestigen Palatin/ Roem. Kaeis. Maitt. HochAnsehnlichen Pfalz-Hof-Grafen/ u.s.w. Seinem Hohen Mezaen und Vaeterlich geneigten grossen Befoerderer/ fuer die ... den 1. Octobr. dises 1666sten Jahres Ihm ertheilte ... Poetische Lorbeer-Krone; Guter Ansaehnlicher Freunde/ Geselschafter/ und Goenner Wolgemeinte Ehrenbeachtungen/ Wie ... Daniel Bärholz/ Der H: Schrift Ergaebener und aedelen Dichte Kunst Wolgewuerdigter zum Ansaehnlichen Mit-Glide des Hochloebl: aedelen Elb: Swanen-Ordens bestaetigt und Ihme drauf von dem Palatin der Libschoene Ordens Name Philoclytus Ehrenruehmlichst erteilet ward

Literatura: Neubaur L., Zur Geschichte des Elbschwanenordens, Elbing 1910

Gierszewski S. Elbląg: przeszłość i teraźniejszość, Gdańsk 1988