Corell, II Achacy (po 1646–1696): drukarz i wydawca elbląski

Autor: Helena Dutkiewicz | Data dodania: 29.01.2010

Dokładnie nie jest znana data urodzenia Achacego Corella II. Był jedynym synem Achacego Corella I, po którym objął oficynę drukarską. Przejął ją dopiero 10 lat po śmierci ojca (w 1669 roku). Prawdopodobnie objął oficynę wraz z uzyskaniem pełnoletności. Nigdy nie udało mu się poprowadzić drukarni z takim rozmachem jak ojcu. Jego działalność cechowała stagnacja, a nawet regres. Z prawie 30- letniego okresu działalności znamy obecnie jedynie 120 jego druków, a więc niewiele w porównaniu z liczbą pozycji wydanych przez jego ojca. Miewał kłopoty finansowe (mimo darowanego zaciągniętego długu od Rady Miasta). Przydzielany miał coroczny deputat zboża oraz drzewa na opał, jak również ulgi z powodu nadania mu tytułu „Senatus Typographus” (drukarza Radnego). Mimo wszystkich ulg i pomocy ze strony Rady Miasta, nie przyczyniły się one do poprawy finansowej Corell’a II. Przyjmował zamówienia od gdańskiego księgarza i introligatora Christiana Mansklapa, a w 1675 r. zaangażował jako wspólnika w prowadzeniu drukarni swojego szwagra Jana Arnolda. Uwidocznione to zostało natychmiast w adresie wydawniczym tłoczonych przez nich drukach (uwidocznione zostały tam dwa nazwiska). Współpraca trwała bardzo krótko – tylko dwa lata, bowiem Achacy Corell II zmarł bezpotomnie w 1696 roku. Profil wydawniczy nie uległ większym zmianom. U ojca dominowała produkcja na rzecz miejscowego Gimnazjum. W 1672 r. wydał Kancelarię polityczną oraz małe dzieło Wytworny polityk podawając sposobi jako we wszelakich rozmowach z zacnymi osobami wytwornych zażywać offertów Macieja Dobrackiego. Druki te tłoczone były w języku polskim. Trudno doszukać się w repertuarze wydawniczym Corell’ego II naukowej lub literackiej twórczości pedagogów gimnazjalnych. Spowodowane to było kryzysem, jaki wówczas przeżywało Gimnazjum Elbląskie, pozbawione wybitnych jednostek wśród grona pedagogicznego. Dopiero w ostatnich latach działalności oficyny pojawiły się wśród druków nazwiska Ernesta Koeniga i Jana Urinusa oraz sporo drobnych utworów poetyckich, nie związanych z Gimnazjum Godfryda Zamehla. Spod prasy również wychodziły druki okolicznościowe m.in. panegiryki. Druki takie ukazywały się i były popularne zarówno w Prusach, jak i całej Polsce. Druki takie do niedawna traktowano marginesowo, jako wytwór złego smaku, ubogich w treści. Obecnie uważane są jako źródło do poznania dziejów kultury, a zwłaszcza stosunków panujących w danym środowisku. Utrwalały one bowiem ważniejsze wydarzenia z życia miasta, Prus i Polski. Podobnie jak ojciec, Corell II, udostępniał prasy drukarskie miejscowym kaznodziejom, urzędujących przy najważniejszym kościele luterańskim w Elblągu pod wezwaniem NMP. Spośród nich najczęściej przewijały się nazwiska: Krzysztofa Porscha, Krzysztofa Henckego oraz Krzysztofa Feyerabenda. Kiedy Achacy (II) Corell zmarł bezpotomnie, drukarnia przeszła w drodze sprzedaży do spokrewnionej z nim rodziny Preussów. Nabywcą został Samuel Preuss, syn miejscowego browarnika.

Źródło: Sekulski Jerzy, Achacy Corell II (po 1646-1696): drukarz i wydawca elbląski, [w]: Zasłużeni ludzie dawnego Elbląga: szkice biograficzne, pod red. M. Biskupa, s. 123 - 125