Barner, Jakub (1640-1683) – chemik, lekarz elbląski

Autor: Helena Dutkiewicz | Data dodania: 11.03.2010

Urodził się 11.10.1640 roku w rodzinie Marcina, sekretarza Rady Miasta Elbląga i Elżbiety Hollender. Wykształcenie początkowe i średnie otrzymał w domu od prywatnych nauczycieli i w Gimnazjum Akademickim (1646-1660). Studiował medycynę i chemię w Wittenberdze, Lipsku, Frankfurcie nad Odrą, Bolonii, Wenecji i Padwie. Doktorski dyplom uzyskał w Lejdzie. Swoje studia łączył z praktyczną nauką przygotowywania lekarstw odbywaną w aptekach Wittenbergi, Lipska, Padwy, Bolonii i innych miast. W trakcie studiów i praktyk aptecznych zapoznał się z tzw. jatrochemią, nauką proponującą stosowanie w leczeniu ludzi pierwiastków i związków chemicznych i stał się jej entuzjastą. Twórcami jatrochemii byli Paracelsus, Daniel Sennert i Jan Baptysta van Helmont. Barner napisał kilka rozprawek propagujących poglądy Sennerta. Najbardziej znaną pracą, opublikowaną po jego śmierci był podręcznik Chymia Philosophica, (Norymberga,1689), w którym jako pierwszy informował, iż sole powstają jako wynik działania kwasów na zasady. Podręcznik ten cieszył się dużym uznaniem na przełomie XVII i XVIII w. Jakub pisał też okolicznościowe panegiryki oraz wiersze, m.in. na cześć burmistrza elbląskiego Izraela Hoppego. W czasie swych podróży i studiów dwukrotnie Barner obejmował kierownictwo katedry w Kilonii (chemia) i w Gdańsku (medycyna). Po powrocie do Elbląga Rada Miejska powołała go na urząd fizyka – czyli lekarza miejskiego. Otrzymał też od królów Michała Korbuta Wiśniowieckiego i Jana III tytuł lekarza królewskiego. Zmarł w Elblągu 26.11.1683 r. (Polski Słownik Biograficzny – podaje datę śmierci 1709).

Źródło: Marian Pawlak, Barner Jakub (1640-1683), W : Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego pod red. Stanisława Gierszewskiego, T. 1, Gdańsk, 1992, s. 60