Księgarnia wydawnicza Weidmannsche

Biblioteka Elbląska w swoich zbiorach posiada publikacje ze wszystkich bardziej znanych ośrodków drukarstwa europejskiego Moguncji, Norymbergii, Lipska, Wenecji, Berlina, Królewca (prężnie też rozwijały się ośrodki drukarskie, które rozwijały się w największych miastach regionu, m. in. Gdańsku, Elblągu, Królewcu, Braniewie) etc.

Jedną z bardziej znanych była księgarnia wydawnicza Weidmannsche. Wśród wielu tytułów znajdziemy opisy uroczystości jubileuszowych z okazji czterechsetlecia narodzin Kopernika, jakie odbyły się w Toruniu w dniach 18-19 lutego 1873 r. (sygn. 34492) ; wprowadzenie do studiów nad nowszą historią (sygn. 106697) ; dzieło Karla Müllenhoffa na temat ziem niemieckich w okresie starożytnym (sygn. 113194/ 1-5) ; tygodnik branży elektronicznej przeznaczony dla hobbystów radiowych- wydawany przez Niemieckie Stowarzyszenie Technologii Radiowej w Berlinie (sygn. 012255) etc.

Wydawnictwo założone w 1680 r. we Frankfurcie przez Moritza Georga Weidmanna, w 1854 roku przeniosło się do Berlina, gdzie kontynuowało działalność wydawniczą w Berlinie, Dublinie i Zurychu - w ramach rodziny wydawniczej Reimer. W 1983 roku firmę przejął Verlag Georg Olm.

Na zdjęciu jeden ze znaków rozpoznawczych wydawnictwa Weidmannsche, której działalność rozpoczął Moritz Georg Weidmann (1658-1693). Założył on księgarnię we Frankfurcie nad Menem, następnie przeniósł się do Lipska, gdzie ożenił się z wdową Marią Ritter (Moritz prowadził działalność księgarską, jednocześnie zajmując się pracą wydawniczą). Pierwsze reklamy i wzmianki o księgarni pojawiły się właśnie w roku 1680 - w katalogu pomiarowym. Firma zaczynała nabierać na popularności w handlu książkowym. W chwili śmierci ojca Moritz Georg junior miał zaledwie siedem lat. W związku z tym kierowanie firmą powierzyła wdowa Johannowi Ludwigowi Gleditschowi. Firma występowała pod szyldem „Johann Ludwig Gleditsch und Moritz Georg Weidmann”. Johann kładł duży nacisk na rozwój kontaktów zagranicznych, kierując swe zainteresowania w stronę Niderlandów, a od schyłku XVII w., od unii polsko-saskiej, również w stronę Polski. Wynikiem tych zainteresowań było wydanie na początku XVIII w. „Historii Polski Jana Długosza”, dołączając do jednego z tomów prace innych historyków polskich, m.in.: Wincentego Kadłubka i Stanisława Karnkowskiego. Syn założyciela Moritza przysposabiany był do zawodu księgarza przez ojczyma, by w końcu dawnym zwyczajem odbyć podróż po Europie w celu przyuczenia się do zawodu u najpoważniejszych księgarzy i wydawców europejskich. Weidmann podróżował po Holandii, Belgii, Anglii, odwiedził Augsburg, Monachium i Innsbruck. Po powrocie w 1713 r. ożenił się i przystąpił też do przejęcia rodzinnego interesu. Do 1717 roku prowadził go wraz z ojczymem. Wydawano pisma o charakterze historyczno-politycznym, ukazało się też kilka nowości książkowych z Polski (Weidmann prowadził także korespondencję z polskimi uczonymi i bibliofilami, należał do nich Józef Andrzej Załuski, co skutkowało nowościami z okresu poprzedzającym reformy szkolnictwa pijarskiego i udostępnieniem publiczności Biblioteki Załuskich). Zakładano poza granicami Niemiec filie księgarskie, m.in. w Warszawie i Sztokholmie. Zajmowano się sprzedażą wydawnictw starych, by w końcu doprowadzić do stworzenia w księgarni dobrze prosperującego działu antykwarycznego. Wyrazem dbałości o ten dział było wydawanie specjalnych katalogów antykwarycznych, bogatych w inkunabuły. Organizowano również aukcje bibliofilskie. O swoich planach wydawniczych informowano również na łamach czasopism, w tym prasie warszawskiej. W ciągu kilku lat swojej pracy Weidmann zyskał wysoką reputację i cieszył się w środowisku księgarzy dużym autorytetem. Po śmierci 5 maja 1743 roku (przeżył 36 lat) działalność wydawnicza prowadzona była przez następców rodziny wydawniczej.

Moritz Georg Weidmann (1658-1693)

Johann Ludwig Gleditsch (1694-1717)

Moritz Georg Weidmann (1686-1743)

Philipp Erasmus Reich (1746-1787)

Georg Andreas Reimer (1822 -1832)

Karl Reimer and Salomon Hirzel (1830-1852/1858)

Hans Reimer d. Ä. (1865-1887)

Paul Parey und Ernst Vollert (1888-1928)

Hans Reimer d.J. (1913-1951)

Walter Georg Olms (1983-)

 

Źródła:

Iwona Imańska, Warszawski epizod w działalności Moritza Georga Weidmanna, księgarza z Lipska, w: Acta Universitatis Nicolai Copernivi. Bibliologia 1 (306). 107-119, 1996

https://en.wikipedia.org/wiki/Weidmannsche_Buchhandlung