Działalność giełdy kupieckiej w Elblągu

Autor: prof. dr hab. Wiesław Długokęcki | Data dodania: 13.07.2010

Po pierwszym rozbiorze Polski Fryderyk II, król Prus, starał się, ze szkodą dla Gdańska, skierować handel wiślany do Elbląga. Przystąpiono do pogłębienia toru wodnego oraz rozbudowy i modernizacji infrastruktury portu. Giełda kupiecka w Elblągu została otwarta w 1774 r. Jej budynek znajdował się przy Wysokim Moście na lewym brzegu rzeki Elbląg. Został on rozebrany w 1789 r. Nowy budynek otwarto w 1790 r. W ścianach sali giełdy znajdował się portret króla Prus z tablicą genealogiczną Hohenzollernów, a także dwa szkice elbląskiego toru wodnego, mapy Żuław i Europy, flagi państw morskich. Jednocześnie wyremontowano stare spichlerze i zbudowano nowe. Spadek znaczenia portu w Elblągu nastąpił z chwilą włączenia Prus do Gdańska (1793). W zbiorach Biblioteki Elbląskiej zachowało się kilka druków związanych z działalnością giełdy. Ordynacja (regulamin) giełdy i maklerów z 1830 r. (niestety, nie zachowała się) zostały zastąpione przez nową ordynację (regulamin) przyjęta przez starszych Korporacji Kupieckiej, a obowiązująca od 1 VII 1865 r., a także nową ordynację dla maklerów. Według § 1 ordynacji z 1830 r. giełda jest zgromadzeniem kupców, maklerów, szyprów i innych osób w celu ułatwienia prowadzenia różnego rodzaju handlowych interesów. Nadzór nad giełdą mieli sprawować dwaj komisarze wybrani corocznie z członków Korporacji Kupieckiej. Ustalono także czas trwania giełdy, kategorie osób, które maja być z niej wykluczone, techniczne aspekty przeprowadzania transakcji na giełdzie. Nowa ordynacja utrzymywała wiele wcześniejszych postanowień, ale zwiększała rolę starszych Korporacji Kupieckiej. Zgodnie z ordynacja maklerską maklerzy handlowi byli powoływani przez władze Korporacji, zatwierdzani przez rząd i zaprzysięgani przed odpowiednim sądem. Wyróżniono maklerów wekslowych, towarowych i morskich. Za swoje usługi pobierali prowizje o ustalonej w taryfie wysokości (w ordynacji wspomniano taryfę opłat z 1854 r.). Jej przekroczenie było karane.